Press excerpts

Twee jaar na de eerste editie pakt het Ictus ensemble uit met This is not a pop song II. Het concept is eenvoudig: vraag klassiek geschoolde componisten om nieuwe ‘songs’ te maken voor een rockbezetting. De enige opdracht is om allerminst een ‘gewone’ popsong te maken. Toch is de verleiding blijkbaar groot om je te laten meesleuren door de extase van de luide versterking, de grooves, de effectenpedalen.
Bij Disobedience van Jean-Luc Fafchamps verzetten steeds twee of drie instrumenten zich lekker koppig tegen de groove. […]
De ‘niet-popsongs’ van Ictus vormden dus een pittige en plezierige onderdompeling in die spannende elektrische klankwereld. […]

Maarten Beirens, 20 februari 2014

[…] Net als bij voorganger ‘KDGhZ2SA’ is de titel van ‘YZ3Z2Z1S2’ een aaneenschakeling van de door Fafchamps gecomponeerde soefiletters, waarbij de volgorde geen specifieke betekenis heeft. Het mag dan ook duidelijk zijn dat ondanks de specifieke achtergronden van de titels, de werken en de muziek op zichzelf staan. Meer nog: die blijft, zoals wel vaker bij Fafchamps, erg toegankelijk voor een breed publiek, zonder in simplificaties te vervallen.

Essentieel voor deze toegankelijkheid is de verbeelding die in de muziek naar boven komt en het brede scala aan emoties en invloeden dat Fafchamps aanboort: sensueel of ronduit gewelddadig, melodisch of abstract geluidsgericht. […]

Wanneer het ensemble in grotere bezetting aan de slag moet, hanteert Fafchamps een opvallend traditioneler geluid dan voor de werken in kleine bezetting. Vooral in ‘Y’ zijn de referenties naar verschillende tradities opvallend. Van Russische romantiek naar film- en ronduit sprookjesachtige muziek, met de haast obligate knipogen naar het fragiele impressionisme. Gelukkig reikt de ambitie van het werk verder dan louter het spelen met de traditie. Het thematische materiaal dat in het stuk gehanteerd wordt, komt op bepaalde momenten terug, zonder dat het stuk een strakke vorm krijgt opgelegd. Hierdoor kan Fafchamps van de hak op de tak springen, zonder dat het geheel een betekenisloze collage wordt. Het verstilde klarinetmotiefje van het begin of de magisch-realistische unisonomelodie in het hele ensemble krijgen telkens opnieuw betekenis. Zo stuurt Fafchamps het stuk, nu eens breekbaar, dan weer hypernerveus, naar een dramatische climax om het daarna te laten terugtrekken in het verstilde van het begin. […]

In ‘S2’ is dan weer een heel voorname rol voor de live elektronica weggelegd. Aanvankelijk zweeft die als een synthesizer door de akoestische instrumenten om het geluid daarna orkestraal op te pompen tot Varèse-achtige proporties. Later klinkt de technologie als het razen van de wind over een verlaten vlakte of als stormachtig gedonder. Fafchamps weet deze kleuren echter mooi te combineren met blazers en een strijkkwintet die aanvankelijk schurend en wringend voor de dag komen, maar daarna ook lichter fladderend een uitweg zoeken, als vlinders, opgesloten in een glazen bokaal.

Wanneer hij gebruik maakt van kleinere bezettingen, kiest Fafchamps voor een opmerkelijk abstractere sound. Melodie wordt ondergeschikt aan de kleur, zeker in ‘Z3’ waar een wirwar van trombonepartijen gestapeld wordt, van meerstemmig brommen, het jazzy gebruik van plunger demper (waardoor de klank even mooi als traag van kleur verandert) of quasi militaire aanzetten. Wanneer die geluiden later meer gefilterd worden, scheert Fafchamps langs de wereld van de oude sciencefiction, zonder vintage te worden. Dit mede dankzij de bij momenten verbluffend precieze uitvoering van Alain Pire die in het meer dan tien minuten durend solostuk slechts sporadisch op een onzuiverheidje te betrappen valt.

Nog meer op klank gericht is het begin van ‘Z1’ waar de honneurs worden waargenomen door piano en altviool. Het is dit laatste instrument dat de inzet voor haar rekening neemt met korte gestes die opnieuw gestapeld worden. Door het ontbreken van een dominant toonhoogteverloop of metrum verdampt elk tijdsbesef en het is dan ook wachten tot de muziek meer melodisch wordt voor de luisteraar houvast krijgt. Eens deze weg ingeslagen is er echter geen houden meer aan en onder invloed van de piano en de elektronica explodeert het werk in een sonore vulkaanuitbarsting. Opnieuw is deze climax niet het eindpunt […].

Het terugplooien is symptomatisch voor de uitgekiende vormgevoeligheid van Fafchamps muziek. Die neemt zijn tijd waar het nodig is, zonder onnodig en gemakkelijk te blijven dralen in muzikale situaties. Hierdoor kan wordt de luisteraar in eender welke situatie en gedaante meegezogen in het muzikale discours, wat deze ‘YZ3Z2Z1S2’ nog overtuigender maakt dan voorganger ‘KDGhZ2SA’.

Koen Van Meel, 26 januari 2014

[…] Pour ces trois compositions, Fafchamps s’est limité au seul piano dans toute sa singularité. Pour cet album, Fafchamps laisse le soin à Stéphane Ginsburgh d’interpréter les trois pièces qui composent Back to… Une interprétation physique, qui prend résolument aux tripes et qui est habité par une forte passion. De fait, Ginsburgh était l’interprète idéal pour ces morceaux. […] Pour bien faire, il faut lire les explications du compositeur tout en écoutant sa musique ce qui aide grandement à la comprendre mais aussi laisse à l’auditeur toute latitude pour organiser selon son bon vouloir les morceaux d’une manière improvisée ou raisonnée. Cependant, c’est bien la démarche improvisée qui semble avoir les faveurs de sieur Fafchamps, la manière la plus personnelle qu’il avait pour apprivoiser le piano et approcher au plus prêt les artistes qui l’ont influencé et avec qui il se sent des affinités. C’est pour cela que ce disque est selon ses dires « un travail sur la mémoire ». Une mémoire qui lui appartient, qu’il partage avec nous tout en nous laissant la modeler comme nous le souhaitons. Back to…est un disque libre aux différentes lectures ce qui permet de l’apprécier de multiples manières.

Fabien, décembre 2013

In YZ3Z2Z1S2, a Five-letter Sufi Word, Jean-Luc Fafchamps has arranged a number of musical movements that entail different solo combinations. […] The compositions range in length between 7 and 15 minutes – and all of them are splendidly intense and emotionally involving. The different scores have originated from a sort of desire-inspiration of a particular letter, with no preconceived organization or relationship to some unifying logic. Taking inspiration from Sufi wisdom, the keystone of the whole process resides in the mystic ecstasy recalled by the enchanting sounds, which unravel in untempered harmonies, polyphonies and eccentric moods. The album leans in multiple directions simultaneously, crossing a number of musical styles: some passages appear improvised, while others evoke the electroacoustic tradition, tangible in the excellent combo synthony, always responsive to the unpredictable suggestions evoked by each contribution. Each letter is considered as a unique word, but at the same time they are deeply connected to all the others: as matter of fact, the combination of letters to make words was an intentional compositional move. Uniting a purposive togetherness with the freedom for individuality to flourish is a classic element of Sufi wisdom, here presented in the most precious intersection of elements for a musician: the thrust in the truth of sounds and their intimate essence.

Read this complete review in English
Leggete questo articolo in Italiano

Aurelio Cianciotta, October 24, 2013

[…] Entre dissonances et rythmiques qui sont très loin d’être statiques, ce disque dépasse allègrement les contours les plus connus de la musique contemporaine. Ces cinq pièces sont de réelles constructions qui se présentent quasiment comme des éléments vivants mais aussi spirituels. […] Fafchamps démontre ici que même si la musique contemporaine demeure dans le champs de l’abstraction elle possède toujours une marge de manœuvre qui lui permet d’ouvrir de nouveaux espaces. Et ici, ces nouveaux espaces sont encadrés selon un schéma préétabli par Fafchamps lui-même qu’il explique très bien dans le livret du disque. Bien entendu, cela ne changera en rien le fait qu’un disque comme celui-ci restera dans le cercle d’initiés pour lequel il est destiné mais il prouve que la musique contemporaine ne sera pas comme le latin, une langue morte.

Fabien, octobre 2013

De Belgische componist Jean-Luc Fafchamps steekt het niet onder stoelen of banken: de drie werken die op ‘Back To…’ te horen zijn, mogen gerust gezien worden als een persoonlijke hommage aan de pianoliteratuur. Wie de stukken, die tezamen, afzonderlijk of in eender welke combinatie en volgorde uitgevoerd kunnen worden, beluistert, heeft die toelichting echter niet nodig. De verwijzingen naar de pianomuziek van Ligeti, Debussy, Messiaen, Liszt en Chopin zijn meer dan duidelijk.
Toch klinken de stukken vrij en complexloos. Zoals Fafchamps zich niet verliest in een flauw eclecticisme, zo gaat hij ook niet geforceerd op zoek naar atonaliteit, conceptuele techniciteit of virtuositeit. Alle drie de stukken klinken spontaan, alsof ze op een hoogst natuurlijk manier ontstaan zijn. Dat Fafchamps zelf pianist is, kan daarbij geen toeval zijn.
Het wordt allemaal nog vanzelfsprekender wanneer de titels bovendien een goede indicatie lijken van waar het de componist om te doen is. ‘Back To the Pulse’ laat inderdaad duidelijke muzikale pulsen horen en lijkt bovendien te flirten met de repetitiviteit. Toch is van zuivere herhaling weinig sprake, want in plaats van letterlijk te kopiëren, laat Fafchamps het muzikale materiaal bij elke verschijning veranderen.
Dat muzikale materiaal is vaak mooi herkenbaar, van het tertsinterval dat het begin domineert en verspreid over extreme registers in verschillende liggingen terugkeert tot de snel dalende lijn die zo uit de inleiding van Chopins ‘Etude Révolutionnaire’ weggelopen lijkt. Fafchamps laat de herkenbare beweging echter ritmisch, melodisch en harmonisch evolueren. Een gelijkaardige behandeling krijgt een heldere melodie die later in het werk opduikt en die samengeplukt wordt uit een reservoir van slechts enkele noten. Door daarin te schrappen of de noten van volgorde te veranderen, neemt ook dit element steeds andere gedaanten aan.
Toch klinkt ‘Back To the Pulse’ niet zomaar als een opgeklopte sonatevorm. De variatie beperkt zich niet tot het muzikale materiaal, maar is ook te vinden in de uiteenlopende richtingen waarin de muziek gestuwd wordt. Die schurkt nu eens tegen een romantische cadens aan om later scherp hoekig te zigzaggen waarbij het verloop gebroken wordt door dissonante clusters. Later legt Fafchamps dan weer mooi enkele polyfone lagen over elkaar en even, heel even, loenst hij zelfs even naar Gershwin met jazzachtige drive.
Het tweede stuk, ‘Back to the Sound’ is met iets meer dan acht minuten het kortste van de drie. Fafchamps schreef het als opgelegd werk voor de halve finale van de Koningin Elisabethwedstrijd 2010. Zeker in het begin lijkt het stuk een klassieke variatiereeks op een dalend thema dat enigszins verwant lijkt met het Chopin-achtige idee van het eerste stuk. Dit basisgegeven maakt een hele omwenteling door, maar blijft vaak goed hoorbaar.
Toch is het stuk ook meer dan een moderne variant van een reeks achttiende eeuwse variaties. De behandeling van het materiaal is veel vrijer en de muziek belandt in heel uiteenlopend vaarwater, zoals de roterende mechaniekjes van Ligeti, kristallen harmonieën of nazinderende akkoorden die alle ruimte laten aan fonkelende melodieën. Toch brengt Fafchamps het basismateriaal tegen het einde ook terug, zij het dan in omgekeerde, stijgende gedaante, waarna het uiteendrijven van de twee handen in extreme tessituren weer de handtekening van Ligeti verraadt.
Zoals de titel al insinueert, neigt de melodievoering in ‘Back to the Voice’ inderdaad naar het vocale: niet zozeer wat expliciete zangerigheid betreft, maar wel door de beperkte tessituur, waardoor de muziek plots heel wat minder “pianistiek” klinkt. Ook nu blijft Fafchamps echter niet in een idioom hangen, want hoewel het stuk opent met iets wat doet denken aan een parafrase op Schuberts ‘Erlkönig’, borrelt daarna de muziek vervaarlijk op uit de laagte, als in een étude van Liszt.
Ondanks een romantische clash, blijft ook dit werk vrij van pathetiek, al was het maar omdat het ook nu weer geregeld andere oorden opzoekt. Zo belandt het uiteindelijk zelfs in de benevelde lyriek van een melodie die “braaf” op een begeleiding zweeft, als in een 21ste eeuwse versie van Schumanns ‘Träumerei’ om later weer virtuoos te gaan ratelen en uiteindelijk uit te lopen op een lang naklinkend akkoord.
Breed geschakeerde, maar vormelijk coherent, klinken de stukken van Fafchamps op ‘Back To…’ eigenlijk heel toegankelijk, maar zonder in goedkope of populaire tendensen te vervallen. Een indruk die nog versterkt wordt door de natuurlijke uitvoeringen van pianist Stephane Ginsburgh. ‘Back To…’ is dan ook een ideale cd voor diegenen die denken dat hedendaagse gecomponeerde muziek niets voor hen is. Als ze tenminste bereid zijn hun mening te herzien, uiteraard.

Koen Van Meel, 22ste september 2013

In des Klaviermusik des belgischen Komponisten Jean-Luc Fafchamps, die er auf dem Album “Back to…” vorstellt, kommen verschiedene Traditionen zusammen. […] Fafchamps gibt sich dabei immer wieder als Pianist zu erkennen, der gern für sein Instrument schreibt, ohne in romantische Virtuosenliteratur Zurückfallen. Sein Interesse an Klang bewahrt ihn ebenso davor, in allzu vertrauten Avantgarde-Mustern stecken zu bleiben. Bei ihm darf es auch schon mal zur Sache gehen.

“YZ3Z2Z1S2, a Five-letter Sufi Word” bietet einen Einblick in seine Kammermusik […]. Hier herrschen vor allem die Obertöne, reagieren akustische und elektronische Klänge miteinander und fügen sich oft dramatische Konstellationen, die Fafchamps gern mal die eine oder andere überraschende Wendung vollziehen lässt.

tcb, 09/13

This “back to” what he fondly defines “an old buddy of mine” by Belgian pianist and composer Jean-Luc Fafchamps smells like a liturgical anamnesis: “back to my first musical feelings, but also my first writing techniques, which werequite remote from my current aesthetical concerns; back to the music pieces engrained in my fingers through practice; finally, back to the numerous hours of free improvisation of my lazy youth…[…] those back to…are works about memory” and such a mnemonic elegy and idyll got crystallized in three touching pieces performed by Stephane Ginsburgh. Fafchamps’ return to piano could be thought as the comeback to workout of a sportsman after a crippling injury while listening to the first suite “Back To The Pulse”, where you can imagine a session of emotional high hurdles: the engaging rolling of legatoes and staccatoes manages to put a further strain on the insistent and somewhat feverish harmonic progression which could render an idea of motion with awesome and sudden ligatures, interruption, tumbles and variation like the amazing one after 4-5 minutes when the imaginary hurdler looks like running in the dark and the seriousness of the situation got emphasized by the insistent stroke on the lower and higher tones, before the last ones begin to get closer to the central octaves, keep on running and diving into a sort of ragtime till the end. Those breaks, those tonal dull thuds and frenzied slurs sound like expedients to highlight the evocative power of piano on the following “Back To The Sound”, as if each element means to say “listen to the range of emotions I can inspire and fan into you…”, while more emotional outgrowth intertwines with soulful quotations of Fafchamps’s mentors and peers in the final brilliant “Back To The Voice”.

Rated: 4,5/5

Vito Camarretta, Aug 04, 2013

Even if Belgian pianist and composer Jean-Luc Fafchamps is neither a Sufi, nor a Muslim and there’s any properly esotheric purpose behind this sonic research, he drew inspiration for his Sufi Letters from the Jawahiru’l Khamsah, an old table by Sheikh Abul-Muwwayid, which linked the 28 letters (even if according to some essaysts they’re more than 28) to a plenty of symbolic meanings, which he tried to translate into music by a potentially monumental collection of suites for each letter of this mysterious alphabet. Such a bizarre methodology and compositional pattern Monsieur Fafchamps is working on by developing an impressive network of cycles, a proper stylistic rhetoric and correspondences between instruments and letters (T for ensemble and electronics, K for orchestra, A for ensemble and orchestra, Z3 for trombone and electronics, and so on) could sound partially unrealistic, a sort of capriccio inspired by a passing fancy where this composer channeled his past and present interests for alchemy, arithmetic and arcane knowledge, but the fact this composer takes this sonic research seriously is clear from the circumstance he’s working on it for more than 13 years. […]

The five “letters” of this second chapter of this research smells of life by means of labyrinthine itineraries, sudden accelerations, dust devils, bolting harmonies and perfect intertwining of instruments and electronics, winning rolls of heavy accents – I found remarkably engaging the ones on “Z1” -, emboli on the musical score where sometimes recurring tonal sequences got entangled by sudden sonic spurts and gripping dynamics, which often resembles mixtures of film-music or “contemporary classic” stuff by Berio, Lygeti or Cage (particularly the suites “Y” and “S2”). It could be equally considered a brain-teaser for students and academics of composition and an engaging listening experience for listeners who don’t really deal with more technical matters.

Rated: 4,5/5

Vito Camarretta, Aug 01, 2013

Der Brüsseler JEAN-LUC FAFCHAMPS war mir durch seine Einspielung von Feldmans Triadic Memoiries ein Begriff. […] Back To… (SR353) zeigt ihn nun selbst als Komponisten, mit “Back to the Voice” (1998), “back to the Pulse” (2008) und “Back to the Sound” (2009), dargeboten von Stephane Ginsburgh. Mit dieser Triade, die in beliebter Reihenfolge gespielt oder gehört werden kann, feiert Fafchamps das Piano als Leitfaden durch die Musikgeschichte. Mit jeweiligem Akzent auf Beat, Klang und die Harmonik des Sprechens und Atmens. Das rhythmische “… Pulse” besteht aus ostinatem Gehämmer, gestuften und synkopierten schnellen Schlägen, teils mit àœbersprüngen der rechten Hand. Regelmäßige Muster bekommen Risse, “verhungern”, setzen neu an, mit kleinen Trillern verziert. Markante Schläge werden von noch markanteren interpunktiert, schnellen folgen schnellere, wieder sprunghafte. Mosolov und Ligeti grüßen als Déjà -vu, bevor einem letzten Lufthüllen ein final accelerierender Drehwurm folgt. “Back to the Sound” bringt statt besonderen Spielweisen oder Klammöglichkeiten wiederum hastige, quirlige Läufe, durchdekliniert in wechselnden Härte- und Dichtegraden, allerdings mit einem entschleunigten, wir selbstzweiflerischen lezten Drittel. Der “Voile”-Part arpeggiert sich spiralförmig durch teils vollmundige, teils grüblerische Pianistin, in der Geister der Vergangenheit umgehen, Liszt, Gershwin, Mompou…

Das Ictus Ensemble präsentiert nach HDGhZ2SA, a six-letter Sufi word (SR, 2012) nun zusammen mit dem Elektroniker Jean-Marc Sullon auch JEAN-LUC FAFCHAMPS’ YZ3Z2Z1S2, a Five-letter Sufi Word (SR365). […] der Auftakt [klingt] in seinem modernistischen Allerlei einigermaßen unspektakulär. Schwindelerregender ist da schon der zwar lange nur mild bedusle, aber mehrstimmige Posaunenchor, der schließlich doch elektronisch überwuchert wird und kleinlaut endet. Danach beginnt die Oboe quäkig herausfordern, das Kollektiv reagiert mit Fliegenklatschenhieben und empörten Missmut, lässt sich kurz dazu anstiften, mitzukapriolen, ein kurzes Vergnügen, das enttäuscht wird und einem heftigen “Schluss mit Firlefanz!” endet. Bratsche und Piano verstricken sich in geräuschhafte Fäden, windige Glissandos und knarzige Laute, so dass harmonische Ansätze und selbst ein energischer Ausbruchsversuch zag und melancholisch scheitern. Zuletzt ballt Fafchamps schrille, kratzige, schnarrende, quäkige, elektronisch bedröhnte, flötistisch durchjaulte und perkussiv berasselte Turbulenzen in orchestraler Kakophonie zu einem Prachtstück, das aber erneut in Katerstimmung erschlafft. Allerdings wird diesmal ein deklamatorischer Einspruch zu Protokoll gegeben. Richtig, mystische Erleuchtung oder Happy End klingen anders.

Juillet 2013

Quella del belga Jean-Luc Fafchamps è una musica che apre orizzonti pur essendo autoconclusa, che riflette su stessa ma non tanto (o non solo) a proposito del proprio “medium”, quanto sulla sua costituzione, sulla sua struttura, sul suo stesso esistere, su ciò che la fa essere tale. Però è musica, non musicologia o filosofia o estetica o epistemologia. Una riflessione musicale sull’esperienza musicale che “è” e “si fa” esperienza. In questo senso “Back to…” è un’opera veramente coeva, già  dal titolo che, con in punti di sospensione, lascia aperto il discorso del suo contenuto che è legato al passato, alla memoria, alla esperienze vissute (“back”) ma non come oggetto, ma come tensione e movimento sempre da rimettere in atto (“to”). Tre pezzi-pièces neanche troppo lunghi per pianoforte, strumento che la cover richiama con il suo chiaroscuro (una specie di essenziale visione dada-futurista). Molto belle pure le note del libretto che aiutano la comprensione senza esser troppo didascaliche. E la musica? Il primo pezzo (Back to The Pulse) è un mantra sincopato che si fa ossessivo; nonostante la ripetitività  delle frasi musicali è presente un dinamismo sempre sull’attenti, spezzato da incisi e pause che non disperdono il cammino ma al contrario – paradossalmente – lo rafforzano, a parte quello che potremmo definire il terzo movimento che è uno stupito, curioso vagabondaggio sul luogo raggiunto, sempre con la stessa percussiva ripetitività . Back to The Sound è appena più disteso all’inizio con le sue cascate di note, valorizzando sia la durezza spezzata dei suoni dello strumento (staccati) sia la dolcezza (legati), in una continua, instabile esplorazione della tastiera. Così pure il terzo pezzo Back to The Voice, in cui – ancora una volta – pause riflessive si alternano a scossoni frenetici.

Completamente diverso come sonorità  “YZ3Z2Z1S2, a Five-letter Sufi Word” per ensemble orchestrale a cui si aggiunge una componente elettronica. Anche in questo caso c’è un concept (la tradizione esoterica islamica) ma la musica può essere ascoltata benissimo senza alcun riferimento oggettivo. Si passa da un Feldman orchestrale (o un Edgard Varèse convertito alla mistica), a un trombone estatico che Albert Ayler non avrebbe disdegnato di donare per Stravinskij, non emettendo squittii di archi che si mettono pure a cantare e un terrifico basso dark da metal o industrial. Quello che “Back to…” fa per e con il piano qui viene fatto con e per l’orchestra, per ciò che ne rimane. Fafchamps ha certo una grande sensibilità  per il colore e il timbro di ogni strumento, combinando pause e sussulti, vigore e leggerezza. Un’esperienza decisamente “fonica” in cui Fafchamps – e noi con lui – esploriamo “musicalmente” due ambiti esperienziali che possiamo pure non fare nostri (la memoria, come ricordo delle esperienze pianistiche: lo studio, la composizione, l’esecuzione; e l’esoterismo islamico tramite lo studio delle lettere, come una cabale) ma che non lasciano indifferenti. Certo, ascoltati subito dopo i Ramones questi CD non lasciano il segno, ma fuori dalle immediate vicinanze non possono fare che bene.

Girolamo Dal Maso, juillet 2013

Fafchamps ist einer dieser belgischen Komponisten, die hochinteressante Musik schreiben, außerhalb Benelux aber kaum wahrgenommen werden. Er hat als Interpret u. a. für Sub Rosa Werke von Feldman, Scelsi, De Mey oder Duchamp eingespielt und ebendort auch mehrere CDs mit eigenen Stücken veröffentlicht. Hier nun zwei zeitgleich erscheinende CDs die die sehr verschiedenen Seiten des Klangkünstiers zeigen: Während “Back to…” sich den Themen Pulse/Sound/Voice in drei Klavierstücken annähert, spielen auf der auch konzeptionell (noch) strengeren “YZ3Z2Z1S2” (die Zahlen gehören jeweils tiefgesetzt, die Logik hinter dieser der Sufi-Tradition entlehnten Kompositionsweise wird im booklet kurz erläutert) Solisten und/oder das Ensemble ICTUS Stücke zwischen Neuer Musik, Jazz und ImproElectronics, ein (Hallo Phrase!) Spannungsfeld, im dem Fafchamps schon seit Jahrzehnten agiert. Keineswegs leichter Stoff das, aber Belangloses hören wir (ungewollt) ja den ganzen Tag schon genug.

****

Karsten Zimalla, 8 juillet 2013

Depuis maintenant 13 ans, Jean-Luc Fafchamps compose des “lettres soufies” en s’inspirant du Jawâhiru’l Khamsah, un tableau mystique qui tissent des liens entre les 28 lettres de l’alphabet arabe et divers traits symboliques. YZ₃Z₂Z₁S₂ est le deuxième “mot soufi” qu’il présente sur disque (j’ai manqué le premier). Il s’agit donc d’une pièce de musique contemporaine en cinq mouvements. L’instrumentation varie d’un trombone avec électroniques (“Z₃”) à  un ensemble de douze musiciens (bois, cuivres, cordes, piano, percussions, électroniques dans “S₂”). Mouvements souvent chargés en émotions, parfois denses, qui établissent des liens étroits entre eux. Les électroniques sont parfaitement intégrées à  l’ensemble et l’écriture est riche, foisonnante. Impossible de tout saisir en une écoute, mais cette première écoute est suffisante pour constater que voilà  une œuvre qui a beaucoup à  m’offrir. J’aurais d’ailleurs le goût de la réentendre dès maintenant… et de me procurer le premier mot.

François Couture, 24 juin 2013

Avec les “Back To ” de Fafchamps, la littérature pour piano s’enrichit d’un triptyque éclatant de vie et d’intensité. Chaque “mouvement” ouvre un monde neuf, caractérisé par des sensations et des techniques spécifiques : “Back To The Pulse” (2008), obsessif et pseudorépétitif, entraîne l’écoute dans le pur plaisir de la pulsation (forcément), renforcé par quelques pièges vertigineux ; avec ses variations, son groove, ses scintillements, l’exubérant “Back To The Sound” – créé au Reine Elisabeth 2009 – fait déjà partie des classiques; enfin, “Back To The Voice” (1998), plus ancien, plus expérimental, mais typiquement fafchampsien, tente de marier continu et discontinu, chant et percussion, et y parvient. Libre, virtuose, inspiré, le pianiste Stephane Ginsburgh est ici au cœur de son art.

Martine Dumont-Mergeay, 20 mars 2013

[…] Jean-Paul Dessy dirigeait vingt « créations éclairs », vingt œuvres nouvelles célébrant en cinquante secondes chacune les cinquante années de Musiques nouvelles. Une gageure sans doute, mais qui s’avère une belle réussite. […] On pourrait y relever […] quelques remarquables propositions (le mouvement « explosé » de Jean-Luc Fafchamps dans Ex abrupto) […].

Jean-Guillaume Lebrun, 18 décembre 2012

[…] une partition collective en vingt parties intitulée 20 Créations éclairs, 50 Secondes pour 50 Ans. Cette œuvre-anniversaire a réuni autour de Jean-Paul Dessy dix-neuf compositeurs belges ayant plus ou moins franchi le cap de la cinquantaine. Excellente opportunité pour eux de concevoir des alla breve pouvant déboucher sur des œuvres de plus large envergure. Chacun des compositeurs a contribué avec talent à ce projet, faisant preuve d’originalité et de singularité […]. La pièce la plus impressionnante a été Ex Abrupto de Jean-Luc Fafchamps, par ailleurs membre de l’autre remarquable ensemble belge Ictus, actuellement en résidence à l’Opéra de Lille, œuvre d’une mobilité et d’une puissance ensorcelante supérieurement orchestrée.

Bruno Serrou, 9 décembre 2012

20 partitions d’environ 50 secondes, commandées à 20 compositeurs belges dont l’enchevêtrement va produire de séduisants jeux de contrastes. […] une volonté évidente des créateurs d’intéresser leur public : on séduit […] ou on interpelle tel le très éruptif « Ex abrupto » de Fafchamps, sans doute l’œuvre la plus saisissante de la soirée.

Serge Martin, 8 décembre 2012